Yaratılış, insanoğlunun zihnini meşgul eden konuların başında gelir. İnsan, kâinatı ve o kâinatın içindeki konumunu araştırmış, kendi varlığının anlamı üzerine düşünmüştür. Evrendeki nizam ve bu nizamın ardındaki aşkın güç de insanoğlunun merakını celbeden meselelerdendir. Dinler insanın ontik ve ontolojik sorularına çeşitli cevaplarla gelir. İslam dinine göre Allah, kâinatın yaratıcısı ve hâkimidir. Onun yarattığı evren aynı zamanda bir yaratıcının delili olarak yorumlanmış; kâinatta var olan düzen, varlıkların birbiriyle oluşturduğu ahenk, kelam ilminde hudus adı verilen kozmolojik delilin çıkış noktalarından biri olmuştur. Nitekim Kur’an-ı Kerim’de de “Yeryüzünde dolaşın da Allah başlangıçta nasıl yaratmış bakın.” (Ankebut, 29/20.) denilerek yaratılış üzerine tefekküre yönlendirilmiş insanoğlunun sahip olduğu akli melekeleri sayesinde kozmolojik delilleri idrak edebileceği ima edilmiştir.
Allah’ın Celal ve Cemal’inin bir yansıması olan yaratılışın anlamlandırılmasında İslam literatürünün mihenk taşı kavramlarından biri sünnetullahtır. Zira ne evren ne de insanoğlu başıboş yaratılmıştır. Kâinat, sünnetullah adı verilen belirli yasalara tabidir. Kur’an’da hem kâinatın hem de insanın yaratılış tablosu resmedilmiş ve her biri kevni ayet olarak vasıflandırılmıştır.
Diyanet Dergisi olarak dosyamızda, “Kâinattaki Muhteşem Denge Sünnetullah” konusuna değindik. Prof. Dr. Soner Gündüzöz, “Kaostan Kozmosa Varlık: Kur’ani Bilginin Bize Söyledikleri ve Teistik Bir Bilimin İmkânı” yazısında uluhiyet, rububiyet ve vahdaniyet kavramları üzerinden İslam dininin öngördüğü varlık algısını kaleme aldı. Doç. Dr. M. Emin Günel, “Sünnetullah Nedir?” başlığında Kur’an ve hadisler ışığında sünnetullah kavramını inceledi. Prof. Dr. Bahset Karslı, yeni dünya ve dijital çağın insanoğluna dayattığı paradigmalara mercek tuttu: “Dinin Kontrol Alanına Yapısal Müdahele” başlığıyla sünnetullahın çizdiği çerçevede güncel meseleleri yorumladı.
Bu ayki söyleşimizi ise Prof. Dr. Cağfer Karadaş ile gerçekleştirdik. Karadaş, neden-sonuç ilişkisi bağlamında sünnetullah ve âdetullah kavramlarına değindi.
Ağustos ayında da sizleri birbirinden değerli kalemlerden çıkan kıymetli yazılarla karşılıyoruz. Sizleri dergimizle baş başa bırakırken vatan toprağı için çarpışan ecdadımızı, şehit ve gazilerimizi rahmet ve minnetle anıyor, 30 Ağustos Zafer Bayramınızı tebrik ediyoruz.
Bereketli okumalar...
Cafer Tayyar DOYMAZ
