EVLİYA ÇELEBİ
Doğumu : 1020 /1611
Vefatı : 1095/1684
???? Şeyhülislâm Hâmid Efendi Medresesi’nde yedi yıl derslere devam etti; hocası Evliya Mehmed Efendi’den hafızlığa çalıştı.
???? Babasından hattatlık öğrendi. Saraya intisap ederek Enderun’da tahsilini sürdürdü.
???? Bir müddet sonra IV. Murad’ın emriyle Kilâr-ı Hâs’a alındı. Burada hat, mûsiki, nahiv ve tecvid gibi dersler okuyarak bilgisini arttırdı.
???? Dört yıl kaldığı Enderun’dan 40 akçe maaşla sipahiler arasına girdi.
???? Edip, şair, hattat, nakkaş ve mûsikişinastı.
???? Kendisi eserinde seyahatlerinin sebebini, 1040 Muharreminin aşure gecesi (19 Ağustos 1630) gördüğü bir rüyaya bağlar.
???? Buna göre Hz. Peygamber’i (sas) kalabalık bir cemaatle birlikte görür, heyecana kapılıp Resûl-i Ekrem’in elini öperken, “Şefaat yâ Resûlallah” diyecek yerde “Seyahat yâ Resûlallah” der.
???? Hz. Peygamber, tebessüm ederek şefaati, seyahati ve ziyareti ona müjdeler. Sa‘d b. Ebû Vakkâs da gördüklerini yazması temennisinde bulunur.
???? Böylece kırk yılı aşkın bir süre hemen hemen bütün Osmanlı ülkesini ve diğer memleketleri dolaşır. Gezdiği yerlerdeki halkın diline ve konuşma şekillerine özel bir önem verir.
???? Murtaza Paşa ile birlikte Şam’a gider, buradan Suriye ve Filistin’in birçok şehrine seyahat imkânı bulur.
???? Melek Ahmed Paşa’nın sadrazam olması ile sadrazamın en yakın adamlarından biri olur.
???? Bu vesile ile gördüğü olayların iç yüzünü bütün açıklığı ile yazmaktan çekinmez.
???? Devlet adamlarının durumunu ve tavırlarını, isyanlar ve haksız uygulamalardaki rollerini eserine kaydeder.
???? On ciltlik Seyahatnâme adlı eseri Türk kültür tarihi bakımından oldukça önemli bir külliyat niteliği taşır.