Kunut ne anlama gelmektedir?
Sözlükte "Allah'a ihlasla kulluk etmek, namaz ve duayı uzatmak, itaat etmek,sükut etmek, dua etmek, ibadet kastıyla ayakta durmak" gibi anlamlara gelen kunût, dinî bir kavram olarak, namazda rükûdan önce veya sonra ayakta iken dua etmeyi ifade eder.
Fıkıh terimi olarak ise “taatte bulunmak, dua etmek ve herhangi bir şerden kurtulmak ya da hayrı elde etmek için namazda Allah’a sığınmak” demektir.
Bir başka ifadeyle kunut; zorda, darda kalan kulun, aczini, derdini, namaz içinde dua şeklinde Allah'a arz etmesidir.
Kudret sahibi Rabbine olan güvenini dile getirdikten sonra O'na sığınıp O'ndan yardım talep etmesidir.
Kur'ân-ı Kerim'de kunût sözlük anlamında, ibadet etmek, boyun eğmek, ibadet maksadıyla ayakta durmak ve sükut etmek manalarında kullanılmıştır.
Kıtlık, salgın hastalık, düşman saldırısı gibi umumi felâket zamanlarında da kunut duası okunması fakihlerin çoğuna göre meşrûdur. Hatta bazı fakihler kunutun sadece böyle zamanlara mahsus olduğunu söylemekte, (Zâdü’l-meʿâd, I, 273) ve Şevkânî de (Neylü’l-evṭâr, II, 384-391) bu görüşü tercih etmektedir.
Namazda kunut duası okumanın hükmü nedir?
Hanefîlere göre, vitir namazının üçüncü rekatında kunut yapmak ve kunutta tekbir alıp kunut dualarını okumak vaciptir.
Şâfiî mezhebinde sabah namazının farzının son rekâtında rükûdan kalktıktan sonra kunût duası okumak kuvvetli sünnetlerdendir.
Namazda kunut duasını okumasını unutan kişi ne yapmalıdır?
Kunut duasını okumanın hükmü vaciptir. Dolayısıyla namazda kunutu unutan kişi, namazın sonunda sehiv secdesi yapmalıdır.
Hanefî ve Mâlikîler’e göre yalnız başına kılınan namazlarda gizli olarak okunan kunut duası cemaatle kılınan namazlarda hem imam hem de cemaat tarafından yine gizli olarak okunur. Şâfiîler ve Hanbelîler’de ise cemaatle kılınan namazlarda imam kunutu açık olarak okur, cemaat de açıktan âmin der; herhangi bir sebeple imamın sesini duyamayanlar gizlice kunutta bulunurlar. Diğer taraftan Şâfiîler ve Hanbelîler kunutta ellerin göğüs hizasına kadar kaldırılmasını da sünnet saymışlardır. Ayrıca Hanbelîler kunuttan sonra ellerini yüzlerine sürerler.
Şafi Mezhebinde Kunut Duaları ne zaman okunur?
Şafi Mezhebinde sabah namazının farzının son rekâtında rükûdan kalktıktan sonra duada olduğu gibi, elleri kaldırıp semaya doğru açarak kunut duası okunur.
Hanefi mezhebine göre kunut duası vitrin üçüncü rekâtında zamm-ı surenin okunmasından sonra ve rükûa varmadan okunur. Vacip olan bu uygulama yıl boyu devam eder. Ama sabah namazında kunut duası okunmaz.
Ramazan ayının 15’inden sonra sabah namazında okunmasının yanı sıra vitir namazının son rekâtında da kunut okumak sünnettir. Bunların dışında kalan diğer namazlarda herhangi bir afet ve musibet sebebiyle kunut okumak sünnet da sünnettir .
Şâfiî mezhebinden olan birinin Hanefî imama uyarak sabah namazı kıldığında kunut dualarını okumazsa namazı geçerli midir?
Şâfiî mezhebinde sabah namazının farzının son rekâtında rükûdan kalktıktan sonra kunût duası okumak kuvvetli sünnetlerdendir. Şâfiî mezhebine mensup olan bir kimse Hanefî bir imama uyduğunda, rükûdan kalktıktan sonra vakit bulursa kunût duasını okur. Eğer okuyacağı kadar bir vakit bulamazsa kunûtu terk eder ve mezhepteki kuvvetli görüşe göre namazın sonunda imamdan ayrı olarak sehiv secdesi yapar (Nevevî, el-Mecmû’, IV, 290). Bununla birlikte sehiv secdesi yapmasa da namazı sahih olur.