Şeytan taşlamaya verilen isim nedir?
Sözlükte küçük taşlar atmak anlamına gelen “remy-i cimar ”, bir hac terimi olarak “cemerat” diye adlandırılan belli yerlere belli zamanda ve belli sayıda taş atmak demektir.
Şeytan taşlamanın sebebi nedir?
Yüce Allah, İbrahim Peygambere, oğlu İsmail’i kurban etmesini emrettiğinde şeytan bu emri yerine getirmelerine engel olmaya çalışmıştı. Bunun üzerine Hz. İbrahim, eşi Hacer ve oğlu İsmail, şeytanın bu tuzağını fark edip onu taşlamışlardı. İşte “remy-i cimar ”, bu olayı sembolize etmektedir. Burada şeytana karşı direniş ve protesto söz konusudur.
Şeytan nerede ve ne zaman taşlanır?
Şeytan taşlama vazifesi, Mina’da Kurban bayramı günlerinde îfa edilir. Şeytan taşlama ittifakla haccın aslî vaciplerinden biridir. Bu görevin terk edilmesi dem (ceza) gerektirir.
Şeytan taşlama günlerinde Mina’da gecelemek sünnettir.
Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezheplerine göre kurban bayramının 1. gününü 2. gününe, 2. gününü 3. gününe ve 3. gününü 4. gününe bağlayan gecelerin yarıdan çoğunu Mina’da geçirmek vaciptir. Mazeretsiz olarak bu görevin terki dem gerektirir. Mina’da şeytanın taşlandığı “Cemerat” diye anılan üç yer vardır.
1. “Cemre-i Suğrâ ” (Küçük Cemre): Mescid-i Hayf tarafındadır. Bu cemreye halk arasında “Küçük Şeytan” denir.
2. “Cemre-i Vustâ ” (Orta Cemre): Mekke cihetinde Küçük Cemreden sonra 150 m. mesafede yer alır. Bu cemreye halk arasında “Orta Şeytan” denir.
3. “Cemre-i Akabe ” (Büyük Cemre): Mina’nın Mekke istikametindeki sınırında yer alır. Bu cemreye halk arasında “Büyük Şeytan” denir.
Remy-i Cimar’ın Vakti, Hükmü ve Uygulanması
Cemrelere taş atmanın zamanı, kurban bayramı günleridir.
Bu günlerin ilkine “Yevm-i Nahr ” (Kurban Kesme Günü), kalan üç güne ise “Eyyam-ı Teşrik ” (Teşrik Günleri) denir. İlgisi nedeniyle bu günler, “Eyyam-ı Mina ” (Mina Günleri) olarak da anılır.
Bayramın Birinci Günü
Bayramın birinci günü, büyük şeytan denilen Akabe Cemresi’ne yedi taş atılır. Bu taşların atılma zamanı; Hanefi ve Malikî mezheplerine göre fecr-i sadıktan itibaren başlar, ikinci gün, fecr-i sadığa kadar devam eder. Bu zaman diliminde taşlar atılmazsa dem gerekir.
Ebû Yusuf ile İmam Muhammed’e göre, vaktinde atılamayan taşlar, bayram sonuna kadar kaza şeklinde atılabilir ve bundan dolayı ceza da gerekmez.
Şafiî ve Hanbelî mezheplerine göre, Akabe Cemresi’ne taş atma Arefe gününü birinci gününe bağlayan gece yarısından itibaren başlar, bayramın 4. günü güneşin batmasına kadar devam eder. Bu günde atılması gereken taşlar bayramın dördüncü günü güneş batımına kadar atılsa caiz olur, her hangi bir ceza da gerekmez.
Bayramın birinci günü Mina’ya gelindiğinde yukarıda zikredilen süre içerisinde Akabe cemresine gidilir.
Uygun bir yerden بِسْمِ اللهِ اللهُ أكْبَرْ رَغْمًا لِلشَّيْطَانِ وَحِزْبِهِ “Allah’ın adıyla… Allah en büyüktür, şeytan ve taifesini kastederek taş atıyorum” duası okunarak taşlar atılır.
Nohut büyüklüğündeki taşlar, sağ elin başparmağıyla işaret parmağının uçları arasında tutulur, kol fazla kaldırılmadan atılır.
Taşlar atıldıktan sonra beklenmeksizin oradan uzaklaşılır.
Dua etmek için beklenmez, dua yürürken yapılır.
Cemre-yi Akabe’ye ilk taşın atılmasıyla telbiyeye son verilir.
Tehallüller na zaman sona erer?
Temettu veya kıran haccı yapan kimse, bayramın birinci günü Akabe Cemresi ’ne taş attıktan sonra kurbanını keser veya vekâleten kestirir. Günümüzde kurbanlar, daha önce parası yatırılmak suretiyle İslam Bankası aracılığı ile kestirilmektedir. Tıraş olup ihramdan çıkar. Böylece birinci “tehallül ” gerçekleşir. Bundan sonra “cinsel ilişki” dışındaki bütün ihram yasakları sona erer.
Bundan sonra Mescid-i Haram’a gidip ziyaret tavafını yapar. Daha önce yapmamışsa hac sa’yini yapar. Tavaf ve Sa’y yaptıktan sonra “ikinci tehallül ” de gerçekleşmiş ve ihramla ilgili bütün yasaklar kalkmış olur.
Tavaf ve Sa’yini yapan kimse, Mina’ya döner, bayramın 1, 2 ve 3. günlerinde (eyyam-i teşrik) Mina’da geceler.
Eyyam-i Teşrik gecelerini Mina’da geçirmek sünnettir. Bu sünnet terk edilirse her hangi bir ceza gerekmez. Günümüzde mevcut şartlar sebebiyle Eyyam-i Teşrik geceleri Mina’da geçirilmemektedir.
Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezheplerine göre Eyyam-i Teşrik gecelerini Mina’da geçirmek vaciptir. Bayramın birinci günü Akabe Cemresi ’ne atılacak yedi taşın Müzdelife ’de toplanması müstehaptır. Diğer günlerde cemrelere atılacak taşlar, Müzdelife, Arafat , Mina, Mekke veya her hangi bir yerden toplanabilir.
Cemrelere atılacak taşların cemrelerin yanından veya temiz olmayan yerlerden toplanması, büyük taşların kırılarak küçük parçalara bölünmesi mekruhtur.
Bayramın İkinci ve Üçüncü Günleri
Bayramın ikinci ve üçüncü günleri cemrelere taş atma zamanı, zevalden sonra başlar, fecr-i sadığa kadar devam eder. Peygamberimiz (sas) ikinci ve üçüncü günde cemrelere taşı öğleden sonra atmıştır. Öğle vaktinden önce ve fecr-i sadıktan sonra atılan taşlar geçerli olmaz. Öğleden sonra atılması gereken bu taşlar atılmaz ve kurban bayramının 4. günü güneş batıncaya kadar kaza da edilmezse dem gerekir.
Bayramın ikinci ve üçüncü günü sırasıyla küçük, orta ve büyük şeytana yedişer taş atılır. Bu sıraya uymak sünnettir.
Sıraya uyulmaması durumunda her hangi bir ceza gerekmez. Şafiî, Malikî ve Hanbelî mezheplerine göre sıraya uyulması ise vaciptir. Bu mezheplere göre sıraya uyulmadığı takdirde dem gerekir.
Bayramın Dördüncü Günü
Bayramın dördüncü günü Mina’da kalmayacak olan kimseler bugünün taşlarını atmakla yükümlü değillerdir.
“Kim iki gün içinde acele edip (Mina’dan Mekke’ye) dönerse, ona günah yoktur. Kim geri kalırsa, ona da günah yoktur. Bu, Allah’a karşı gelmekten sakınanlar içindir” anlamındaki ayet buna işaret etmektedir..
Bayramın dördüncü günü Mina’da kalmayacak olan kimsenin, üçüncü günün taşlarını attıktan sonra fecr-i sadıktan önce Mina’dan ayrılması gerekir. Belirlenen zamanda ayrılmazsa dördüncü günün taşlarını da atması gerekir.
Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezheplerine göre bayramın dördüncü günü Mina’da kalmayacak olan kimsenin üçüncü günü güneşin batmasından önce Mina’dan ayrılması gerekir. Bayramın üçüncü günü Mina’dan ayrılmaya “Nefr-i Evvel” denir.
Dördüncü günün taşlarını atma zamanı, zevalden sonra başlar güneşin batmasıyla sona erer.
Bu günün taşları da önce küçük, sonra orta ve daha sonra da büyük şeytana olmak üzere yedişer taş atılır.