Bakan Ersoy'a ziyarette İstanbul Valisi Davut Gül, Osman Nuri Kabaktepe ve Türkiye Yazma Eserler Kurumu (TYEK) Başkanı Coşkun Yılmaz da eşlik etti.
Kur'an-ı Kerim tilavetinin ardından Ersoy, sembolik olarak Hatice Turhan Valide Sultan Türbesi üzerindeki örtüyü kaldırarak yenilenmiş puşideyi gösterdi.
Mehmet Ersoy, türbenin avlusunda basın mensuplarına yaptığı açıklamada, "Bildiğiniz gibi ecdadımızın manevi hatırasına sahip çıkıp bu çok değerli ve özel kültür mirasımızı ihya etmiştik. Titiz bir restorasyon sürecinin tamamlanmasıyla Hatice Turhan Valide Sultan ve Cedid Havatin türbelerini Haziran 2019'da açmıştık." dedi.
Hatice Turhan Valide Sultan'ın 7 yaşında padişah olan IV. Mehmet'in annesi ve çok özel bir şahsiyet olduğunu dile getiren Ersoy, "Bu kadar genç yaşta tahta geçen bir sultanın annesi olarak, Valide Sultan konumuna geliyor ve adeta padişah naipliği görevini de omuzlayarak devletin her işiyle bizzat ilgileniyor. Valide Sultan unvanını tam 34 sene taşıyor ki bu Osmanlı tarihindeki en uzun süreli Valide Sultan dönemidir." ifadesini kullandı.
- "Kayıtlar o dönemde 3 bin 80 kese akçe harcandığını bildiriyor"
Hatice Turhan Sultan'ın dindar, cömert ve hayırsever olarak yad edildiğine işaret eden Ersoy, şunları kaydetti:
"Miras bıraktığı Yeni Camii onun bu üstün karakter ve kişiliğinin bir nişanı olarak bugünlere ulaşmıştır. Aslında Yeni Cami inşaatı Sultan III. Mehmed'in annesi Safiye Sultan tarafından 1598'de başlatılıyor. Ama inşasının zorluğu, maliyet, tarihi gelişmeler derken maalesef yarım kalıyor. Hatice Turhan Sultan yarım kalan bu zor eserin, 56 yıllık bir aradan sonra tamamlanmasını sağlıyor ki kayıtlar o dönemde 3 bin 80 kese akçe harcandığını bildiriyor. Gerçekten hiçbir masraftan kaçmamış ve hatırasını dünya döndükçe yaşatacak olan böylesi bir eseri vücuda getirmiş."
Ersoy, Yeni Camii'nin bir külliye olduğunu aktararak, "Cami dışında hünkar kasrı, darülkurra, sıbyan mektebi, sebil, çeşme ve türbe ile Mısır Çarşısı'nı da içinde barındırıyor." değerlendirmesini yaptı.
Hatice Turhan Sultan'ın, camiye kitap vakfetme geleneğine uyarak hem Çanakkale Boğazı kıyısında yaptırdığı kaleler içindeki camilere hem de Yeni Cami'ye kitaplar vakfettiğini vurgulayan Ersoy, "Geride bıraktığı bu abidevi eser, 1683 yılındaki vefatı sonrasında da onun ebedi istirahatgahı olmuştur. Adını kendisinden alan Hatice Turhan Valide Sultan Türbesi'nde, onunla birlikte II. Mustafa, III. Ahmed, IV. Mehmet, I. Mahmud ve III. Osman olmak üzere beş Osmanlı padişahı ve birçok hanedan mensubu metfundur." şeklinde konuştu.
- Sonuç görmek isteyen bu eşsiz türbeyi ziyaret edebilir"
Sultan I. Ahmed Türbesi'nden sonra inşa edilen en büyük türbe olan Hatice Turhan Valide Sultan Türbesi'nin adeta Osmanlı tarihine açılan manevi bir kapı olduğunu ifade eden Ersoy, şunları söyledi:
"Diğerleri gibi, bu kapıyı da gelecek nesillerimizin feyz alması adına ihya ettik. Zira geçmişimizin geleceğimizi ayakta tutan temel; dünün, bugünlere ulaşmamızı ve geleceğe ilerlememizi sağlayan yol ve yön olduğunun bilincindeyiz. Bu bilinçle tamamlanan çalışmaların bir devamı olarak, Emine Erdoğan Hanımefendi'nin himayeleriyle, Bakanlığımız ile Milli Eğitim Bakanlığı arasında imzalanan protokol doğrultusunda 'Puşide Projesi'ni başlattık. Bu kapsamda 40 adet sanduka için puşide üretilerek 9 Temmuz 2024 tarihi itibarıyla ait oldukları sandukalara serilmiştir. Proje dahilinde Türbeler Müzesi Müdürlüğü'ne bağlı türbelere toplam 107 yeni puşide üretimi yapıldığını ve bunların 82'sinin sandukalarına örtüldüğünü de belirtmek isterim. Ayrıca 10 türbemizdeki 24 sanduka için puşide işlenmesine de devam ediliyor."
Bakan Ersoy, 2002-2024 yıllarında yürütülen restorasyon işlerinin sayısının 2 bin 511'e ulaştığını belirterek, "Son altı yılda hayata geçirdiğimiz restorasyon çalışmalarının sayısı ise 743 olmuştur. Sonucu görmek isteyen, bu eşsiz türbeyi ziyaret edebilir ya da Galata ve Kız Kulesi gibi, İstanbul Atlas Sinema Müzesi ve Rami Kütüphanesi gibi İstanbul'daki birçok eserimize bakabilir. Neticede Türkiye genelinde ve gönül coğrafyamızda gerçekleştirdiğimiz çalışmaları bir kenara bıraksak ve sadece İstanbul'u ele alsak bile Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı ve büyük işlerini yapmış olduğumuz açıkça görülecektir. Bu doğrultuda da çalışmalarımızı sürdürüyoruz." dedi.
Bakan Ersoy, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ben böylesi değerli bir projenin gerçekleştirilmesi dolayısıyla başta Emine Erdoğan Hanımefendi'ye, puşidelerin üretimini gerçekleştiren Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü yönetici ve çalışanlarına şükranlarımı sunuyorum. Bakanlığımızın ve Milli Eğitim Bakanlığının ilgili birimlerinde görev alan mesai arkadaşlarımıza canıgönülden teşekkür ediyorum. Tamamlanan ve yürütülen her bir çalışmamızın, ülkemize hayırlı olmasını diliyor, saygılarımı sunuyorum."