Mescid-i Hayf ne anlama gelmektedir?
Mescid-i Hayf, Resûl-i Ekrem’in Vedâ Haccı’nda çadır kurduğu ve cemaatle namaz kıldığı yerde inşa edilmiştir. Resûl-i Ekrem’in namaz kıldığı bu yerin etrafı sonradan duvarla çevrilip mescid hâline getirilmiştir. Arapça’da vadilerdeki su yatağının biraz yukarısındaki yerlere “hayf” denildiğinden Sâih Dağı’nın eteğine kurulan cami de bu adla anılmıştır.
Mescid-i Hayf’ın Önemi nedir?
Hz. Mûsâ’nın da yer aldığı yetmiş nebînin mescidin inşa edildiği yerde namaz kıldığı (Fâkihî, IV, 269; Taberânî, el-Muʿcemü’l-kebîr, XI, 452; Hâkim, II, 653), yetmiş peygamberin kabrinin burada bulunduğu (Fâkihî, IV, 266; Taberânî, el-Muʿcemü’l-kebîr, XII, 414) şeklindeki rivayet hadis olarak nakledilmektedir.
Hz. Adem'in kabrinin bulunduğu rivayet edilen yer
Rivayete göre Hz. Âdem Mescid-i Hayf,'ın bulunduğu yerde medfundur (Fâkihî, III, 208; IV, 271; İbn Asâkir, VII, 458).
Mescid-i Hayf'ta İbadet
Birçok peygamberin bu mekânda ibadet ettiğine dair rivayetler buranın eskiden beri bir ibadet yeri olduğunu göstermektedir.
Resûl-i Ekrem (sas) de bu yerde namaz kıldıktan sonra insanlara hitap etmiştir. Hac mevsiminde bazı âlimlerin bu mescidde toplanıp ilmî münazaralar yaptıkları (Ahmed b. Hüseyin el-Beyhakī, I, 136; Heysemî, IV, 4), Ahmed b. Hanbel’in, minaresine dayanıp hadis ve fıkıh dersleri verdiği kaydedilmektedir (İbn Asâkir, V, 296).
Peygamber Efendimiz (sas) Vedâ Haccı’nda çadırını kurdurduğu ve namaz kıldığı bu yerin çevresi sonradan duvarla çevrilip mescid haline getirilmiştir.
Bir rivayete göre Resûl-i Ekrem mescidin bulunduğu yere geldiğinde yüksekçe bir yer görüp Bilâl-i Habeşî’den burada ezan okumasını istemiş, daha sonra buraya bir minare yapılmıştır (Harbî, s. 506).
Müslümanların Mescid-i Hayf’a verdiği değer
İlk dönemlerden itibaren müslümanlar Mescid-i Hayf’a büyük değer vermişlerdir. Ebû Hüreyre, Mekke’de ikamet edecek olsa her cumartesi burasını ziyaret edip iki rek‘at namaz kılacağını, Sa‘d b. Ebû Vakkās da burada iki rek‘at namazı Beytülmakdis’i iki defa ziyaret edip orada namaz kılmaya tercih edeceğini söylemiştir (Fâkihî, IV, 267, 271).
Mescid-i Hayf’ta namaz kılmanın hükmü
Hz. Peygamber (sas)’in uygulaması sebebiyle fıkıh âlimleri de Mescid-i Hayf’ta cemaatle namaza iştiraki müstehap saymışlardır (İbn Kudâme, V, 333-334).
Mescid-i Hayf'ın İnşası
Abbasî halifesi Vâsik Billâh tarafından imar edilen mescid, daha sonraki devirlerde de çeşitli İslam devletleri ve bu arada Osmanlılar tarafından tamir edilmiştir. Suudi Arabistan hükümeti, yeni düzenlemeler sırasında Mescid-i Hayf’ı tamamen yıktırarak ek binalarıyla birlikte 25 dönümlük bir arazi üzerinde yeniden inşa ettirmiştir (1987).
Mürselât sûresinin nâzil olduğu rivayet edilen yer
Kuzey duvarındaki ana kapı üzerine çift şerefeli minare yanında hac emîrlerinin kalacağı bir ev, ana kapı dışında doğu duvarında bir kapı, güney duvarında “gārü’l-Mürselât” denilen, Mürselât sûresinin nâzil olduğu ve Hz. Peygamber’in başının izinin bulunduğu rivayet edilen mağaraya açılan küçük bir kapı bulunmaktadır.
Mescid-i Hayf nerededir?
Mescid-i Hayf, Mekke'de Mina bölgesinde birinci cemrenin (küçük şeytan) hemen yakınında yer almaktadır.