Rengarenk bahçesi, ahşap kokusu ve kalem işi süslemeleriyle Hacı Musa Camii görenleri hayran bırakıyor.
17. yüzyıla ait olan caminin yapılış tarihi kesin olarak bilinmemektedir.
Hacı Musa Cami’nin giriş kapısı üzerinde iki kitabe bulunmaktadır. Bunlardan birisi yapım, diğeri ise onarım kitabesidir. Rika yazı ile yazılmış onarım kitabesinde caminin Hicri 1342 (Miladi 1923) yılında Evkaf İdaresi tarafından onarıldığı belirtilmektedir (Öney, s.72). Sülüs yazı ile yazılmış yapım kitabesinde ise caminin Hacı Musa oğlu Seyfeddin tarafından yaptırıldığı belirtilmekte ve hicri olarak yapım yılı yazmaktadır. Ancak kitabede yazan tarih çeşitli araştırmacılar tarafından farklı şekillerde okunmuştur. Cami kitâbesindeki tarihi Mübârek Galib 825 (1422), İbrahim Hakkı Konyalı 895 (1489-90), Gönül Öney ise 865 (1460-61) olarak tesbit etmiştir. Kitâbede yapının Seyfeddin b. el-Hâc Mûsâ tarafından yaptırıldığı bildirilir.
Hacı Musa Cami'nin mimari Özellikleri
Ankara’daki bir çok cami gibi Hacı Mûsâ Camii de uzunlamasına dikdörtgen bir plana sahiptir.
Cami, kesme taştan bir temel üzerine kerpiçten yapılmıştır. Üstünü kiremit kaplanmış ahşap bir çatı örtmektedir. Mimarisinin sadeliğine karşı Hacı Mûsâ Camii’nin tavan işçiliği, mihrabı, minberi, kapısı ve kalem işi süslemeleri oldukça dikkat çekicidir.
Ahşap tavan karelere bölünmüş olup bunların köşelerindeki küçük parçaların üstleri birer çiçek motifiyle bezenmiştir.
Tavan göbeği altıgen biçiminde renkli nakışlı üç çerçeve ile sınırlanmış, içinde geçmeli daireler halinde şebeke motifi işlenmiştir.
Harime açılan girişin ahşap kapı kanatları kendi türünde Türk sanatının en muhteşem örneklerindendir. Oyma tekniği ile yapılmış olan iki kapı kanadının üst kısmında Kelime-i Tevhid, altında ise Cin Suresi 18. ayet tekrar edilerek yazılmıştır (Şehr-i Kadim Ankara, Cilt 3, s.277).
Harimin kıble duvarında yer alan tavana kadar yükselen alçı mihrap, geleneksel Ankara mihraplarının özelliğini taşır. Mukarnaslı nişin içindeki panolar ve kavsaranın üstündeki yüzey klasik üslûpta kabartmalarla doldurulmuştur. Üç şeritle çerçevelenmiş mihrabın etrafında güzel bir hatla yazılmış kelime-i tevhidden başka birçok alçı kabartma motif görülmektedir.
Harimin kuzeybatı köşesindeki ahşap minber cevizdendir ve farklı bir işçilikle yapılmış, nadide bir eserdir. Mihrabın çoğu orijinal olmakla birlikte bir kısmı yenilenmiştir. Mihrabın yan kanatları ahşap geçmeli olarak yapılmış, merdiven korkulukları da oymalarla süslenmiştir. Minberin üzerindeki kelime-i tevhit yazısı oldukça dikkat çekicidir.
Caminin her bir karesi kelime-i tevhit zikrini hatırlatmaktadır.
Cami kapısı, mihrabı, minberi ve her biri ayrı ayrı kalem işiyle süslenmiş pencerelerinde kelime-i tevhit yazılmıştır.
Caminin kuzeybatı köşesinde taş kaideli, tuğla örgülü, tek şerefeli minaresi yer almaktadır.
Hacı Musa Çeşmesi
Caminin çeşmesi minarenin batı tarafında bulunmaktadır. Bazı kaynaklarda çeşmenin eskiden minareye bitişik bir ev üzerine monte edilmiş vaziyette olduğu aktarılmaktadır. Çeşmenin kitabesinde Hicri 1284 (Miladi 1867) yılında Hafize Hatun tarafından onarıldığı belirtilmektedir.
Hacı Musa Camii nerededir?
Hacı Musa Camii, Ankara Altındağ İlçesi, Hacettepe Üniversitesi Merkez (Sıhhiye) Kampüsü içindedir. Avlusundaki ağaçlar ve rengarenk çiçeklerle bezenmiş cami Taceddin Sultan Camii ve Dergahı’na da komşudur.