Cennetü’l-Baki Ne demektir?

Cennetü’l-Baki Medine kabristanına verilen isimdir. Baki’u’l-Garkad adı verilen bu mezarlık Türkler tarafından “Cennetü’l-Baki” şeklinde isimlendirilmiştir. Kelime anlamı, “sonsuzluk bahçesi” demektir. 

Cennetü’l-Baki Nerededir? 

Medine’nin güneydoğusunda Mescid-i Nebevî’nin yakınında yer almaktadır. İlk defa Resûlullah tarafından mezarlık hâline getirilen bu alan daha önce “garkad” adı verilen bir tür çalılıkla kaplı idi.

Cennetü’l-Baki Niçin Önemlidir? 

Medine’de Müslümanlar tarafından kurulan ilk mezarlık olması sebebiyle tarihi bir öneme sahiptir. Ayrıca Cennetü’l-bakī‘ birçok sahâbînin, ehl-i beyt’in ileri gelenlerinin ve tâbiîn neslinden birçok alimin defnedilmiş olmasından dolayı önemlidir. Sadece sahabe neslini ele alacak bile olsak; Bakî Mezarlığı’nı ziyaret eden bir Müslümanın orada medfun olan yaklaşık on bin sahabeyi ziyaret ettiği, onlara da selam verip dua ettiği tahmin edilmektedir. 
Hz. Âişe’nin rivayetine göre Resûlullah zaman zaman Cennetü’l-bakī‘a gider ve orada medfun bulunanlara dua ederdi. Bazı cenaze namazlarını burada kıldırırdı. Habeşistan hükümdarı Ashame’nin gıyabî cenaze namazını da Bakī‘da kıldırmıştı. Bazan ordularını buradan sefere uğurlardı.

Cennetü’l-Baki' de Kimler Medfundur? 

Muhacirlerden buraya ilk defnedilen Osman b. Maz‘ûn’dur. Hz. Peygamber onun baş ve ayak uçlarına kendi getirdiği iki taşı koydu; sonra da, “Bu âhirete ilk gidenimizdir” diyerek buraya Revhâ adını verdi. Daha sonra vefat eden bir kimsenin nereye defnedileceği sorulduğu zaman Hz. Peygamber, “Âhirete ilk gidenimiz olan Osman b. Maz‘ûn’un yanına” buyururdu. Ensardan Bakī‘a ilk defnedilen ise Es‘ad b. Zürâre’dir.
Hz. Peygamber, oğlu İbrâhim vefat edince aynı yere defnedilmesini emretti; kabrinin üstüne su döktü ve buraya Zevrâ adını verdi. Bunun üzerine Medine’deki her kabile Cennetü’l-bakī‘da kendileri için bir yer ayırdılar. Hz. Peygamber’in kızlarından Rukıyye ve Zeyneb de buraya defnedildiler; sonradan Hz. Fâtıma ile oğlu Hz. Hasan da Bakī‘a gömüldüler. Kerbelâ’da şehid edildikten sonra Dımaşk’a götürülen Hz. Hüseyin’in başı Yezîd tarafından Medine’ye gönderilince annesinin yanına defnedildi (İbn Sa‘d, V, 238). Hz. Peygamber’in amcası Abbas ile halası Safiyye bint Abdülmuttalib ve bazı torunları da burada yatmaktadır. Bakī‘a defnedilenler arasında, Hz. Peygamber’in “benim ikinci annem” dediği Hz. Ali’nin annesi Fâtıma bint Esed ile süt annesi Halîme, Resûl-i Ekrem’in zevcelerinden başta Hz. Âişe olmak üzere Hafsa, Ümmü Seleme, Zeyneb bint Huzeyme, Zeyneb bint Cahş, Safiyye, Reyhâne ve Mâriye bulunmaktadır. Sahâbîlerden ise Halife Hz. Osman, Abdurrahman b. Avf, Sa‘d b. Ebû Vakkās, Abdullah b. Mes‘ûd, Suheyb b. Sinân ve Ebû Hüreyre zikredilebilir.