Sadaka, mali bir ibadet olmanın yanısıra, içerdiği anlam itibariyle sadakat, doğruluk, samimiyet ve gönül kazanmaya yarayan bütün güzel davranışlardır.
Hz. Muhammed (sas);
"Her Müslümanın sadaka vermesi gerekir.” buyurdu. Bunu duyanlar bir an için şaşırdılar. Çünkü aralarında zengin olmadıkları için mal ile sadaka veremeyenler de vardı. Hemen sordular: "Sadaka verecek mal bulamayana ne dersin?"
Allah Resûlü, "Eliyle emek verir çalışır. Hem kendisi faydalanır, hem de sadaka verir." buyurdu.
Sahabe tekrar, "Ya buna gücü yetmezse ne dersin?" diye sordular.
Peygamber, “İhtiyaç sahibi, darda kalmış ve mazlum kimselere yardımcı olur.” dedi.
Sahabe tekrar; “Ya buna gücü yetmezse ne dersin?” diye sorunca Resûlullah;
İyiliği veya hayrı ister.
Bunu da yapmazsa ne dersin?” diye dördüncü kez sorunca, “Kötülükten uzak durur. Bu da bir sadakadır.” buyurdular. (Müslim, Zekât, 55)
Hz. Muhammed başka hadislerde;
"Güneşin doğduğu her gün, insanın bütün eklemleri için sadaka vermesi gerekir, buyurmuş ve sadaka türlerini şöyle sıralamıştır;
İki kişinin arasını düzeltmek sadakadır.
Bir kimseyi kaldırarak hayvanına binmesine yardımcı olmak veya eşyasını ona yüklemek sadakadır.
Güzel söz sadakadır.
Namaza giderken atılan her adım sadakadır.
Yoldaki rahatsızlık veren şeyleri kaldırmak sadakadır.
Kendini doyurmak için harcadığı sadakadır.
Çocuğuna yedirdiği şey sadakadır.
Eşine yedirdiği şey sadakadır.
Hizmetçisini doyurduğu şey sadakadır.
Müslüman kişinin bir insana selâm vermesi sadakadır.
Müslüman kardeşine güler yüzlü davranmak sadakadır.
Kovasındaki suyu paylaşmak sadakadır.
Kaybolan birine yolu tarif etmek sadakadır.
İyi göremeyen birine rehberlik etmek sadakadır.
Üzerinde hakkı olduğu kimseye veya borçlusuna anlayışlı davranarak süre tanımak sadakadır.
Bir kimsenin diktiği ağaç veya ekinlerden her türlü canlının yedikleri sadakadır."
Müslüman kimse, her gün güneş battığında kendisine şu soruyu yöneltmelidir;
Bugün ben sadaka adına ne yaptım?
Dert ve sıkıntı gideren, yüzleri gülümseten, kalpleri okşayan bir iş yapmışsa, hatta bunlardan hiç birini yapamamakla birlikte hiç bir canı acıtmadıysa, incitmediyse o günün sadaka borcunu ödemiştir.
Ne kadar bol sadaka, o kadar bol İman ve İslam.
Sadaka, imanı ve müslümanlığı ölçen terazidir.
