Müslümanlık Mekke’de doğdu, Medine’de gelişti.

Hudeybiye Barış Anlaşmasından sonra, Medine dışında yayılmağa başladı. Mekke’nin fethinden sonra, her taraftan Arap kabîleleri fevc fevc Medine’ye gelip Müslümanlığı kabûl etliler.

Kısa zamanda, Allah’ın yardımıyla Arabistan baştan başa Müslüman oldu. Sayıları çok az Mûsevî ve Hıristiyandan başka yarımadada Müslüman olmayan kabîle kalmadı. Her tarafta ezan sesi, “Allâh’u ekber” sadâsı yükseldi. Bu başarı şüphesiz Allah’ın yardımının bir sonucuydu. Kur’an-ı Kerim bunu şöyle anlatıyor:

“Ey Muhammed, Allah’ın yardımı ve fetih günü gelip, insanların akın akın Allah’ın dinine girdiklerini görünce, hemen Rabbini hamd ile tesbîh et. Şüphesiz O, tevbeleri kabûl edendir.” (en-Nasr Sûresi, 1-3)

İslam’ın zaferinin ve tamamlanmasının yaklaştığını bildiren bu sûre, Kur’an-ı Kerim’in bütün olarak inen son sûresidir. 398 Mekke’nin fethinden önce inmiştir

Dinin tamamlanması, Hz. Peygamber (sas)’in görevinin bitmesi demekti. Bu sebeple Rasûlüllah (sas) bu sûre inince, “bana vefâtım haber verildi.” buyurmuştur. 399

Vedâ Haccında, arafe günü Arafat’da, dinin kemâle erdiğini bildiren “son ahkâm âyeti” 400 vahyedilmiş; ertesi gün Mina’da son âyet 401 inmiş, Kur’an-ı Kerim tamamlanmıştı. Bütün bunlar, aziz Peygamberimiz Hz. Muhammed (sas)’in vefâtının yaklaştığını gösteriyordu. Nitekim, Vedâ Hutbesinde, “belki burada sizinle ebedî olarak bir daha berâber olamayacağım,” 402 buyurarak ashâbıyla vadâlaşmıştı.

---

398 Müslim, 4/2318 (Hadis No: 3024).
399 Hak Dini Kur’an Dili, 8/6234.
400 El-Mâide Sûresi, 3.
401 El-Bakara Sûresi, 281.
402 El-Buhârî, 2/64; Tecrid Tercemesi, 4/655 (Hadis No: 661); İbn Hişâm, 4/250.