Son devir kıraat âlimi olan Mehmet Rüştü Âşıkkutlu kimdir?
Of ilçesinin Uğurlu (Çifaruksa) kasabasında doğdu. Babası Ahmed Cemâleddin, annesi Hanîfe’dir. İlk öğrenimini kasabanın öğretmeni olan babasından yaptı, sonra aynı yerde hıfzını tamamladı. Muhitin tanınmış âlimlerinden Çalıkzâde Tâhir Efendi, Çalekli Dursun Feyzi Efendi ve Kasımzâde Hasan Efendi’den Arapça, Bakkalzâde Paçanlı İsmâil Hakkı’dan ferâiz dersleri aldı. İmtihanla Çifaruksa Medresesi’nin dördüncü sınıfına kaydoldu. Altıncı sınıftayken medreseler kapatılınca (1924) bir müddet daha Dursun Feyzi Efendi’den tefsir, akaid ve fıkıh okuduktan sonra İstanbul’a giderek Hâfız Ahmed Şükrü ve yeğeni Hâfız İsmâil Hakkı Bayrî’den aşere ve takrîb, Varnalızâde Hâfız Ahmed Hamdî’den de İbnü’l-Cezerî’nin Ṭayyibetü’n-Neşr’ini okudu.
Mehmet Rüştü görev hayatına oldukça erken yaşlarda Uğurlu kasabası Merkez Camii’nde fahrî imam-hatip olarak başladı. 1936 yılında Uğurlu Kur’an Kursu öğreticiliğine, 1941’de Of merkez vâizliğine tayin edildi. Resmî görevini sürdürürken bir yandan da kıraat, fıkıh ve Arapça okuttu. 1976 yılında vâizlikten emekliye ayrıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı’nca Ankara ve İstanbul’da açılan hizmet içi eğitim kurslarında 1974-1979 yılları arasında, bütün rivayet ve tarikleriyle aşere okuttu. Ṭayyibetü’n-Neşr’i takrir etti. 28 Ağustos 1980’de tedavi için Trabzon’dan İstanbul’a giderken uçakta vefat eden Âşıkkutlu, doğduğu yer olan Uğurlu kasabasında defnedildi.
Sahasında pek çok öğrenci yetiştiren Âşıkkutlu’nun kıraat konusunda Aşere Kaideleri, Takrîb Kaideleri, Tayyibe Tercümesi ve Tayyibe Şerhi adlı dört eseri vardır. Henüz basılmamış olan bu kitaplar Uğurlu’da vârislerinin elinde bulunan özel kitaplığındadır.
BİBLİYOGRAFYA
Tayyibe Şerhi adlı eserinin mukaddimesinde bulunan ve kendisi tarafından kaleme alınmış olan biyografisi.
Of Müftülüğü Arşivi’ndeki özel dosyası.
İ. Lütfi Çakan, “Aşere, Takrîb ve Tayyibe Üstâdı M. Rüştü Âşıkkutlu ile Bir Mülâkat”, Hakses Mecmuası, sy. 126, Ankara 1975, s. 16-18.
“Kırâat İlmi’nin Büyük Üstâdı Mehmed Rüştü Âşıkkutlu Vefât Etti”, Diyanet Gazetesi, sy. 245, Ankara 1980, s. 14-15.
Recep Akakuş, “M. Âşıkkutlu Hocamızın Ardından”, a.e., sy. 247 (1980), s. 4.
---
Müellif: Emin Âşıkkutlu
Kaynak: TDV İslam Ansiklopedisi
