Utanmadıktan sonra dilediğini yap
Sevgili Peygamberimiz (s.a.s) bir defasında ashabına şöyle nasihat etmiştir: “İnsanlık, ilk günden beri bütün peygamberlerin üzerinde ittifak ettikleri bir söz bilir: Şayet utanmıyorsan, dilediğini yap!” (Buhârî, Edeb, 78) İslam ahlakının özü hayâdır, yani utanma duygusudur. Mümini daima iyiye ve güzele sevk eden ahlaki bir erdemdir. Peygamberimizin buyurduğu üzere “Hayâ, imandan bir parçadır.” (Müslim, Îmân, 57) Hayâ, insanı nezaket ve zarafet sahibi kılar. Arsızlık ve utanmazlık ise kişiyi kötüye ve günaha sevk eder. Rabbimiz hayâ sahibidir; kullarından da hayâ sahibi olmalarını istemiştir. Kötü ve kaba söz söylemek, edebe aykırı davranışlar sergilemek Müslümana yakışmaz. Zira “Müslüman, elinden ve dilinden insanlara zarar gelmeyen kişidir.” (İbn Hanbel, VI, 22) Ancak unutmayalım ki hayâmız, İslami ve insani sorumluluklarımızı yerine getirmemize, hak ve hakikati söylememize, iyilik yapmamıza asla engel olmamalıdır. Yine edebe aykırı söz söylemek ve ahlaksız davranışlar sergilemek, cesaret, özgüven ve özgürlüğün göstergesi de değildir; olsa olsa ancak hayânın eksikliğidir.
---
Komşusunun, kendisine zarar vermeyeceğinden emin olmadığı kişi cennete giremez. (Müslim, Îmân, 73)