Takdim
Son birkaç yüzyıldır sergilemekte olduğumuz “yüzümüzü, ister Doğu ister Batı olsun, dışarıya çevirme” tavrı, bugün hamd ile ifade edelim ki, kendi mirasımızın daha çok farkında olma tavrına evrilmeye başlamış görünmektedir. Bu bağlamda ilmî mirasımızın potansiyel ve imkânlarını araştırma, inceleme ve tahlillerle gün yüzüne çıkararak onlardan yararlanmayı sağlamak, söz konusu mirasın oluşum ve intikalinde rol oynamış isimleri yakından tanımak, ilim yolcularını ve entelektüelleri bekleyen önemli görevlerden biri hâline gelmiştir.
Bu görevin sorumluluğunu omuzlarında hisseden Akdeniz Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanlığı, bölgenin ülkemize ve İslâm dünyasına kazandırdığı çok önemli bir simayı, Ahmet Hamdi Akseki’yi memleketi Antalya’da geniş katılımlı bir bilgi şölenine konu etmiştir.
Merhum Ahmet Hamdi Akseki, klasik medrese eğitimi yanında Dârulfünûn Ulûm-ı Âliyye-i Dîniyye Şubesi, Dârulhılâfeti’l-Aliyye Medresesi ve Medresetü’l-Mütehassısîn Felsefe, Kelâm ve Hikmet-i İlâhiyye Şubesi gibi modern mekteplere de devam ederek her iki eğitim-öğretim sistemini yakından tanıyan bir entelektüel âlim profiline sahip olmuştur. Bunun yanında o, Anadolu’ya geçerek yazılarıyla ve vaazlarıyla Milli Mücadele’ye etkin destek veren mücahid bir kimliğe de sahiptir.
Aynı zamanda yeni devletin bürokratik yapılanmasına da ciddi katkılar sunan merhum ve mağfur Akseki, bu çerçevede Tedrisat Umum Müdürlüğü, Diyanet İşleri Reisliği Hey’et-i Müşavere Azalığı, Diyanet İşleri Reis Muavinliği ve nihayet Diyanet İşleri Reisliği görevlerinde bulunmuştur.
Ayrıca Kuvâ-yı Milliyye’yi destekleyen vaazları, Sebîlürreşâd gibi dergilerdeki yazılarıyla ortaya çıkan entelektüel yönü, Ahmet Hamdi Akseki’yi çok boyutlu bir şahsiyet olarak karşımıza çıkarmaktadır. Bütün bunların yanında o, Diyanet İşleri Reisliğindeki görevleri sırasında hem teşkilat hem de hademe-i hayrât denen din görevlileri lehine çok ciddi kazanımlar elde edilmesini sağlamış; toplumun değişik kesimleri için yazdığı eserlerle de dinî bilgilenme eksikliğinin giderilmesinde ciddi katkılarda bulunmuştur.
Elinizdeki kitap, işte bu çok yönlü âlim, mücahid, mütefekkir, entelektüel ve devlet adamını bütün yönleriyle tanımayı amaçlayan bir sempozyumun hasılasıdır. Bu sempozyum, bir diğer ifadesiyle “bilgi şöleni”, Akdeniz Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanlığınca 8-9 Kasım 2013 tarihlerinde Antalya’da düzenlenmiştir. Böylesine önemli ve hayırlı hizmete, Diyanet İşleri Başkanlığı Antalya İl Müftülüğü de Akdeniz Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanlığına her türlü desteği vermiştir. Ülkemizin çeşitli yerlerindeki İlahiyat Fakültelerinden alanlarında yetkin, değerli araştırmacılar bu sempozyuma ilgi göstermiş ve birikimlerini ortaya koymak üzere başvurmuşlardır. Düzenleme kuruluna ulaşan yüz yirmiye yakın tebliğ özeti arasından, iki gün boyunca planlanan altı oturumda sunulmak üzere, titiz bir eleme ile otuz tanesi seçilmiştir. Hepsi çok kıymetli bu tebliğlerin yirmi dokuzu sunulmuştur. Bu sempozyumda Ahmet Hamdi Akseki’nin hayatı, eserleri, icra ettiği görevler, ilim anlayışı, farklı ilim dallarındaki birikimleri, tezleri, entelektüel ilgi ve yaklaşımları gibi ona dair farklı boyutlar ele alınmış ve incelenmiştir.
Diyanet İşleri Reisliğinin teşkilatlanması ve yönetiminde; din hizmetleri ile din eğitimi ve öğretimi alanlarında, yakın geçmişimizin derin izler bırakan bu çok değerli mücahid âlimini rahmet ve minnetle anarken ilgilileri, aydınları ve araştırmacıları bu zengin “bilgi şöleni”mizin sayfalarına davet ediyorum.
Prof. Dr. Ahmet YAMAN
Akdeniz Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı