İlim Ve İrfan Kandili: Tillolu Hafız Taha

Bünyamin ALBAYRAK
Ahmet ÜNAL

İslam nurunun ve Hz. Muhammed’in (s.a.s) aşkının hayatına ve sesine yansıdığı, ilim ve zühdü hayatında birleştiren öncü bir âlim. Güzel sohbeti ve tatlı diliyle İslam’ın yüce hakikatlerini her ortamda anlatan bir din görevlisi. Hayatının sonuna kadar öğrenmekten ve öğretmekten geri durmayan bir müderris, Muhammed Taha Gültekin, nam-ı diğer Tillolu Hafız Taha. 

Muhammed Taha Gültekin, 1938 yılında Tillo’da dünyaya gelir. Babası İsmail Fakirullah hazretlerinin torunlarından ve soyu Hz. Abbas’a dayanan Molla Muhammed, annesi ise Fadila Hanım’dır. Muhammed Taha, küçük yaşından itibaren eğitim hayatına başlar. Önce bölgenin önemli hocaları arasında yer alan kurra hafız Muhammed Efendi’nin yanında Kur’an-ı Kerim’i okumayı öğrenir. 11-12 yaşlarında Cenab-ı Allah’ın inayeti, Molla Halil Toprak Hoca’nın vesilesiyle hafızlığını ikmal eder. Akabinde Molla Muhammed Hoca’nın yanında Arapça eğitimine başlayarak sarf ve nahiv ilimlerini tahsil eder. Bu süreçte bir yandan İslami ilimleri öğrenirken diğer yandan Kur’an-ı Kerim’i öğrenmek isteyenlere dersler verir. Ramazan aylarında imamlık yapmak için ağabeyi ile birlikte civar illere seyahatler eder. Yaşı küçük olmasına rağmen Kur’an-ı Kerim okumadaki mahareti ve sesinin güzelliği sayesinde bölge halkı tarafından takdir edilir ve rağbet görür. Hafız Taha Hocamızın önemli özelliklerinden biri de ilimle beraber irfan dünyasını da kemale ulaştırmak için gayret göstermesidir. İslam geleneğinde ilim ve irfan sahibi âlim ve ariflere “zü’l-cenaheyn” yani çift kanatlı denilmiştir. Esasen Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgemizdeki medreselerde her bir talebenin zü’l-cenaheyn olmaları için bir yandan Arapça, akaid, tefsir, fıkıh, hadis gibi ulum-i İslamiye öğretilirken diğer yandan da tasavvuf ile kalbin perdelerini aralamalarına, böylelikle zühd ve takvaya ulaşmalarına destek olunmaktadır.

Muhammed Taha Gültekin, 1959 yılında Müzeyyen Hanım’la evlenir. Bu evlilikten 4 oğlu, 3 kızı dünyaya gelir. 1961 yılında askerlik vazifesini yerine getirmek için Tillo’dan ayrılan Hafız Taha iki sene vatan borcunu ödedikten sonra tekrar Tillo’ya döner. Tillo Ulu Camii imamı ve bölgenin önde gelen âlimlerinden olan Molla Bedreddin Sancar’ın yanında ilim tahsiline kaldığı yerden devam eder. 1964 yılına gelindiğinde Tillo Ulu Camii’ne müezzin kayyım olarak ataması yapılan Hafız Taha, böylece Diyanet İşleri Başkanlığımızda ilk resmî görevine başlamıştır. Hafız Taha, başta Erzurumlu İbrahim Hakkı hazretleri olmak üzere İsmail Fakirullah, Sultan Memduh, Hafız-ı Şirazi, Molla Cezeri ve Fuzuli gibi pek çok âlim ve ediplerin divanlarını, şiirlerini ilgiyle okumuş, sesinin de güzel olmasıyla bunlardan yaptığı seçkiler ile pek çok kasideyi seslendirmiştir.

1971 yılında Hocamız, Gaziantep’te Çınarlı Camii’nde imamlık görevine başlamıştır. Burada da Kur’an-ı Kerim ve ulum-i İslamiye’yi öğretme aşkından geri kalmamış, cami ve bitişiğindeki odayı bir ilim meclisine çevirerek çevrede bulunan talebelere dersler vermeye devam etmiştir. Gaziantep’te vazife yaptığı süre zarfında ilahiyat ve diyanet alanında hayırlı hizmetlere vesile olan nice talebelerin yetişmesine öncülük etmiştir. Hafız Taha, Gaziantep’teki görevinin akabinde Siirt el-Fahr Camii müezzinliğine naklen geçmiştir. Hocamız, bu camide bir yandan vazifesini icra etmiş diğer yandan da ilim ile iştigal ederek talebe okutmuştur. 1981 yılında girdiği imam hatiplik imtihanını kazanmış, akabinde Tillo’ya dönerek Sultan Memduh Hazretleri Camii’nde imam hatip olarak görevine devam etmiş, 1998 yılında emekliye ayrılıncaya kadar bu camiyi bir ilim yuvasına dönüştürmüştür. Hocamız, emekliliğe ayrıldıktan sonra da gününün büyük bir kısmını camide geçirmiştir. Ziyaret amacıyla Tillo’ya gelenlerle camide sohbet halkaları düzenlemiş, vaaz ve nasihatlerde bulunmuş ve bunu İslam dinini anlatmak için bir vesile görmüştür. Özellikle Kur’an ve sünnet yolunda bir hayat benimsemeye dair sürekli telkinleri olmuştur. Zaman içerisinde sabah namazını kılmak ve sonrasında Hafız Taha’nın sohbetinde bulunmak maksadıyla farklı illerden yoğun bir ilgi olmuştur. Güler yüzü, vaaz ve nasihatiyle insanların kalbine dokunmuş, binlerce insanın dinî hayatına rehberlik etmiştir.

Hafız Taha, bir insanın güzel bir isme sahip olmasını önemsemiş ve güzel isimler üzerinde çokça durmuştur. Ziyarete gelen şahısların isimlerini teker teker sorar içlerinde yanlış çağrışım bulunan isimleri değiştirip ekseriyetle de Muhammed veya Ahmet isimlerini koymuştur. Hafız Taha, ümmet-i Muhammed’in derdiyle dertli idi. Müslümanların tefrikadan kurtulup izzete kavuşmaları için iman ve salih amel düsturuyla çok çalışmaları gerektiğini söylemiş, birlik ve beraberlikten asla ayrılmamalarını tavsiye etmiştir. Millî ve manevi değerlerle kuşanmış sağlam bir aile yuvası için evde Kur’an okunmasının, başta sabah namazı olmak üzere beş vakit namazın kılınmasının gerekliliği üzerinde çokça durmuştur. Yanına gelenlere mutlaka dinî eserler hediye etmiş, okumalarını tembihlemiş, gençlere ve özellikle talebelerine şu tavsiyelerde bulunmuştur: “Hayatınız boyunca namazlarınızı tadil-i erkâna uygun olarak kılın. Hayatınıza fayda verecek dinî eserleri çokça okuyun. Salih arkadaşlar edinin. Farzları yerine getirin. Büyük günahlardan kaçının. Bunun yolu ise güzel ortamlarda ve Allah’ın sadık kullarıyla beraber olmaktan geçmektedir.”

Hafız Taha, 2019 yılında bir hac seferinden döndükten sonra hastaneye kaldırılır ve uzun bir süre tedavi görür. Hastalığının çok şiddetli olduğu anlarda bile en ufak bir şikâyette bulunmaz. Kendisini kontrole gelen doktorlara “Allah’tan gelen hiçbir şeyden şikâyetçi değilim, ölümden korkmuyorum ve de hazırım.” diyerek ağrılarından söz etmez. Tillo’da medfun İsmail Fakirullah’a bir defasında “Hocam! Bu kadar ilmî birikime sahipsiniz. Neden hiç kitap yazmadınız ve ilmî birikiminizi bir metne aktarmadınız?” diye soranlara o, “Biz Erzurumlu İbrahim Hakkı’yı yazdık ya!” diye cevap vermiştir. Evet, öncü âlimler sadece geride bir kitap bırakmayı sadaka-i cariye olarak görmemişler, yetiştirdikleri her bir talebeyi de kendilerinden sonraya bıraktıkları sadaka-i cariye olarak bilmişlerdir. Tillolu Hafız Taha Hocamız da belki kendisinden sonraya okunacak bir kitap bırakmadı. Ancak o, arkasından amel defteri kıyamete kadar kesilmeyecek faydalı ilim, güzel talebeler ve hayırlı evlatlar bıraktı.

Muhammed Taha Gültekin nam-ı diğer Tillolu Hafız Taha, tedavi gördüğü Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde 30 Ekim 2019’da fâni âlemden baki âleme göç etti. Ertesi gün, kendisinin de ilk müezzinliğe başladığı cami olan Tillo Ulu Camii’nde Hocası Molla Bedreddin Sancar’ın kıldırdığı cenaze namazının ardından on binlerce seveninin dualarıyla Tillo Mezarlığı’na defnedildi.

Bu vesileyle Hocamız gibi sadaka-i cariye kabilinden olacak hayır ve hasenatlar bırakmayı, salih evlatlar ve başarılı talebeler yetiştirmeyi bizlere de nasip etmesini Cenab-ı Hak’tan niyaz ediyoruz. Başta Hocamız Hafız Taha olmak üzere hak ve hakikat yolundan bir an olsun ayrılmayan, ilmiyle amil din görevlilerimiz ve hademe-i hayrattan ahirete göç edenlere Rabbimizden rahmet; hayatta olanlara sağlık, sıhhat ve afiyet diliyoruz.