Hamele, taşıyıcı ve yüklenmiş anlamına gelen hâmil kelimesinin çoğuludur.
Sözlükte “Kur’ân taşıyıcıları” anlamına gelen, hamele-i Kur’ân, Kur’ân’ın tamamını ezberlemiş ve hâfız unvanını almış, Kur’ân’ın manasına âşinâ olan ve hükümlerini uygulayan kimseler için kullanılan bir tabirdir.
Hz. Peygamber (sas)’in bir hadisinde, Kur’an’ı ezberledikten sonra unutmayan hâmil-i Kur’ân’a saygının dolaylı olarak Allah’a saygı demek olduğu ifade edilir (Ebû Dâvûd, “Edeb”, 20). Kelime çoğul olarak da (hameletü’l-Kur’ân) bazı hadislerde geçmektedir (Dârimî, “Rüʾyâ”, 13, “Feżâʾilü’l-Ḳurʾân”, 33).
Kur’an’la meşgul olanlara ehlü’l-Kur’ân ve sâhibü’l-Kur’ân da denilmiş, bir hadiste ehl-i Kur’ân, “ehlullah ve Allah’ın has kulları” olarak nitelendirilmiştir (Müsned, III, 128, 242; Dârimî, “Feżâʾilü’l-Ḳurʾân”, 1).
Diğer bir hadiste, sâhibü’l-Kur’ân’ın âhiretteki derecesinin bildiği âyetler sayısınca yüksek olacağı belirtilmiştir (İbn Mâce, “Edeb”, 52).
