Dikkat Dağınıklığı Problemi Üzerinde İradenin Etkisi
İradeyi Güçlendirecek 10 Öneri
İnsanların hayatlarında elde ettikleri başarıların önemli etkenlerinden biri güçlü irade, hayatta çekilen birçok sıkıntının ve yaşanan başarısızlıkların bir sebebi de zayıf irade veya iradesizliktir. İrade konusu insanların hem dünyevi hem uhrevi yaşamlarını en çok etkileyen durumlardan biridir. Çok bilgi veya beceriye sahip olmak eğer kişide güçlü bir irade yoksa ortaya fayda çıkarması mümkün olmaz, bu sebeple güçlü bir irade olmadan bilgi ve beceri başarı anlamına gelmez.
Günümüzde hayatı zorlaştıran çocuk, genç, yetişkin demeden birçok insanın yaşadığı dikkat dağınıklığı problemi farklı sağlık problemleri nedeniyle ortaya çıktığı gibi azalan bedensel hareket, artan elektronik, radyasyon ağırlıklı iş ve eğitim araçları gibi sebeplerle hızla yaygınlaşmaktadır. Bu problemi yaşayan kişiler kendisini bir işe veya bir an’a odaklama ve yoğunlaştırma konusunda ciddi zorluklar çekmekte, çok hızlı unutma ve kısa süreli kontrolsüz dalgınlıklar yaşamaktadırlar. Bu durumun ortaya çıkmasının birçok sebebi ve çözümü noktasında da birçok çare vardır. Böyle bir durum yaşandığında çok acil bir durum olmadıkça ilaca başvurmadan önce kişisel irade güçlendirilmesi, bilişsel-davranışsal farkındalık yükseltilmesi ve özel çabalarla bu durumla baş edilmeye çalışılması önemlidir. Özellikle de çocuk ve gençlerde özel çaba gösterilmeden asla herhangi bir ilaç kullanımına hemen yönelmemeli, gerekli uzmanlara danışılmalı, özellikle ebeveynler panik halinde hızlı çareye ulaşmak adına kullandıracakları ağır ilaçlar sebebiyle ileriki yaşlarında çocuklar da meydana gelebilecek zihinsel, duygusal, bedensel yan etkilerin ortaya çıkmasına sebep olmamalıdır.
Her insanın yapısında muhteşem bir enerji, güç bulunmaktadır. Bu kuvvetin doğru kullanılması, enerjinin doğrulara yönlendirilmesi, ortaya faydalar çıkmasına vesile olması anlamında insan iradesi ve iradesinin etkinliğinin, gücünün çok büyük bir önemi bulunmaktadır. Bir önceki yazımızda insanın dünyasını ve ahiretini etkileyebilecek kadar önemli olan irade konusuna değinmiş, her insan için iradenin ne kadar büyük bir önemi olduğunu ifade etmeye çalışmıştık. Bu yazımızda ise enerji yoğunluğunun kontrol altında tutulması ve doğru yönetilmesinde çok büyük etkisi olan iradenin nasıl güçlü tutabileceği konusunda bazı önerileri sizlerle paylaşmaya çalışacağız.
1. İrade her insanda doğuştan potansiyel olarak vardır ve insanın büyümesiyle gelişir veya zayıf kalır. İrade, eğitim, çevresel faktörlerin etkisiyle insan yaşamında oluşan iç düşünce ve duygular vasıtasıyla deneyimlenir ve öğrenilir. Öğrenilen irade insanın yaşam şartlarına ve şekline göre ihtiyaç duyulduğunda olumlu-olumsuz olarak devreye girer veya giremez. Bu sebeple insanın yaşamı içerisinde doğrular aktif oldukça irade olumlu, yanlışlar aktif oldukça irade olumsuz olarak etkilenir.
2. İradenin olumlu gelişmesi için yaşanan her günün insanlarda anlam ve önemi olmalı, kişiler yaşamında doğru hedefler oluşturmalı, hedeflerinde aşama aşama ilerleyerek isteklerine yaklaşmanın sevinci ve heyecan duygusunu aktif olarak iç dünyasında hissetmelidir. Olumlu his ve duygular kişiye güç veren önemli enerji kaynaklarıdır. Hedef, ideal, bilinç, şuur sahibi olmak iradenin aktifleşmesi ve gelişmesi için çok önemlidir.
3. İnanç irade üzerinde en etkili düşünce ve duyguların başında gelir. Kişi inancının gereklerini düzenli, planlı, sistemli bir şekilde yerine getirdikçe bu durum iradeyi olumlu etkiler, belli zaman ve saatler içeren dini sorumlulukları yerine getiren insanların öz disiplinleri ve iradeleri çok daha kuvvetli olur. Namaz, oruç, zekat, hac gibi ibadetleri yerine getirmek ömür boyu devam ettiği için kişide hayat boyu ciddi sorumluluk alma, karar verme ve zamanı yönetme becerisi geliştirir, bu durum iradeye çok büyük güç ve beceriler kazandırır.
4. Düzenli bir yaşam ruhen ve bedenen sağlıklı olmak için olmazsa olmazdır. Her insan, sağlığını muhafaza etmek için nasıl ki düzenli beslenmek olmazsa olmaz ise planlı bir yaşama sahip olmak, gelecek günler için ön görülerde bulunarak ve buna yönelik ön hazırlıklar yapmak da iradenin gelişimi için o kadar çok önemlidir. Hazırlıklar yapılan, planda var olan her aşama geçildikçe, aşamalar çok basit ve küçük şeyler de olsa insanın iradesi her geçen gün gelişir ve güçlenir. Planlı yaşamak, istikrarlı bir hayat planına sahip olmak irade gelişimi için olmazsa olmazdır.
5. Her insanın iradesinin doğru gelişimi, iradesinde yaralar almaması için kendisini olumsuz etkileyebilecek zayıf yönlerini iyi tespit etmeli, bu zayıf yanlarının farkında olarak gerekli tedbirleri almalı ve yaşam içerisinde irade kullanırken tespit ettiği zafiyet alanlarında daha fazla dikkatli olmalıdır. İrade yaralandıkça zayıflar, etkisini kaybeder. Bu sebeple iradenin en fazla yaralanmasına sebep olan ve her insanda birbirinden çok farklı olarak ortaya çıkan zayıf yönlerin farkında olunmalı ve dikkat edilmelidir.
6. Yaşam içerisinde oluşturacağımız planların kısa, orta, uzun vadeli olarak gerçekleştirilmesi güçlü bir irade oluşumu için faydalı olacaktır. Kısa vadeli planlar 2-5 yıllık, orta vadeli planlar 7-10 yıllık, uzun vadeli planlar ise 16-20 yıllık planlardır. İnsanların iyi ve doğru planlar yapabilmesi için düşünsel ve duygusal becerilerini zorlayarak aktifleştirmesi, zihnini yoğunlaştırması gerekir. Bu durumda oluşturduğu plan sayesinde süreç içerisinde insanın algıları açılır, bu çaba kişiye farkındalık becerisi kazandırır ve gerçekleşecek ani durumlar da dâhil olmak üzere kendisini etkileyebilecek her durumu hızlı ve erken fark eder. Sadece fark etmekle kalmayıp daha öncesinde zihin de var olan hazır alt yapı sayesinde olayı doğru okuma, anlama çok daha hızlı gerçekleşir ve bu farkındalık sayesine kişi tarafından her duruma göre plan sürekli olarak güncellenir. Planlarda yapılan değişiklikler kişinin farkındalık sahibi olarak şartları vehayatı okuyabildiğini göster ki bu durum iradenin olumlu olarak etkilenmesine ve güçlenmesine vesile olur.
7. Yapılan her planda ara hedefler, aşamalar ve ara ölçme/değerlendirmeler mutlaka olmalıdır. Hatta bu ara aşamaların ölçümlerini kişinin kendisi değil yakın çevresinde var olan bu işi yapabilecek tecrübe ve birikime sahip kişilerce gerçekleştirilmesi, değerlendirmenin daha objektif ve nesnel olarak gerçekleştirmesini sağlayacaktır. Kişinin hedeflerini, planlarını bilen uzman bir insanın kişiyi gözlemlemesi, ara ara öneri ve telkinlerde bulunması iradeyi geliştirir ve kuvvetlendirir.
8. Planları gerçekleştirirken günlük yaşam içerisinde mutlaka planlanmayan, beklenmeyen durumlar ortaya çıkacak, dönem dönem oluşturulan planlar sekteye uğrayacaktır. Böyle durumlarda planları uygulama noktasında istikrar ve azim sahibi olunmalı, küçük şeyler sebebiyle büyük ideallerden asla vazgeçilmemelidir. Ortaya çıkan sıkıntı ve problemler olabildiğince hızla çözümlenmeli, eğer çözülmesi uzun zaman alacak veya çözülemeyecekse yeni duruma göre plan yeniden şekillendirilmelidir. İradenin zayıflamaması, öz güvenin yara almaması için sabır, azim ve istikrarlı olmanın önemi bilinmeli, hedeflerden, planlardan sık sık vaz geçilmemeli, uygulamada uzun aralar verilmemelidir.
9. İnsanlar en yoğun zamanlarında bile kendisine özel zamanlar ayrılmalı, sanatsal-kültürel faaliyetler ile ilgilenilerek ruh ve beden olarak sürekli kendisini, enerjisini tazelemelidir. Aynı zamanda bu kendisine ayırdığı nitelikli özel zamanlar vesilesiyle kişide yeni bilgi ve beceri kazanımları gerçekleştikçe kişi ideallere gidiş yolunda yeni bakış açısı ve beceriler kazanır. Bedensel olarak yapılan ritmik düzen içeren sanat, spor ve egzersizler beynin tekrar becerisini geliştirdiği için iradeye olumlu yönde katkıda bulunur. Aynı zamanda bedendeki enerjinin dengeli harcanmasını sağladığı için insanların düşünce ve duygularında dengeli olmasına katkı sağlar, iradesinin etkinliğini artırır. Yeni bilgi, beceri kazanımları insanda irade enerjisini artırır, tazeler. Özellikle de sanatsal faaliyetler uzun süreli çaba ve gayret gerektirdiği için ritmik/Sosyal zekâyı, iradeyi olumlu etkiler, geliştirir ve güçlendirir.
10. İrade gelişiminde ekip ruhu, aidiyet duygusu ve grup çalışması çok önemlidir. Özellikle aynı hedef ve ideallere sahip insanların bir arada geçirdikleri zaman, gerçekleştirdikleri beyin fırtınaları, ortak yaptıkları olumlu işler iradeyi olumlu etkilerken, olumsuz yapılan işler ise iradeyi olumsuz etkiler. İrade sözel çalışmalardan daha çok fiili çalışmalardan etkilenir. İradeyi en fazla etkileyen fiili çalışmalar ise ekip ruhu içerisinde kalabalık gruplarca yapılan düşünsel, fikirsel ve davranışsal çalışmalardır.
İradesi güçlü olan insanlar manevi ve vicdani açıdan güçlü oldukça hem sorumluluklarına odaklanarak onları en güzel şekilde yerine getirebilirler hem de çevrelerine en faydalı insanlar olurlar. Bu sebeple irade her zaman önemsenmesi ve geliştirilmesi gereken bir yetenek olup yeterli özgüven ve beceri gelişimleri ile hayat boyu desteklenmelidir.
Mübarek Ramazan-ı Şerif ayı vesilesiyle değişen yaşam şeklini bilinçli bir bakış açısıyla, düşünce ve duygu değişimlerini çok iyi anlayarak insanın isterse zaman ve durum yönetiminde çok hızlı değişimler yapabileceğini görmesi irade gücünü artırma ve bu alanda farkındalık kazanması açısından önemlidir.
Güçlü bir irade ile güzelliklerin ve doğruların yaygınlaşması, çirkinliklerin ve yanlışların ortadan kalkması için çaba ve gayretler içerisinde olmanız dileğiyle Yüce Allah’a emanet olunuz.
Kalınız sağlıcakla…